Wij vinden gezonde en gevarieerde voeding heel belangrijk! Alles van voeding proberen we bio en fairtrade aan te kopen, van vlees tot bakpoeder alles wat we bio kunnen vinden die ook gezond is, wordt aangekocht. Ook vermijden we, zonnebloemolie en maisolie, geraffineerde suikers, witte tarwe, kleurstoffen,...
Water en drankjes worden aangekocht in glazen flessen om microplastics te mijden. Om diezelfde reden wordt ook thee los aangekocht.
Om de ecologische voetafdruk te verkleinen tracht ik steeds met producten te werken die uit de omgeving komen. In het voorjaar leggen we een mini-moestuintje aan. Samen met de kinderen verzorgen we de groei van de groeten en fruit om er dan samen van te kunnen smullen.
We dringen niemand iets op om deze voedingsgewoonten thuis over te nemen, wij zorgen simpelweg voor gezonde en gevarieerde bio voeding in onze kinderopvang.
VOEDING
Wij krijgen vaak verbaasde gezichten als wij ouders vertellen dat wij niet echt openstaan om hun baby voor 6 maand vaste bijvoeding te geven en wij melk (moedermelk of kunstvoeding) zien als hoofdvoeding tot hun eerste levensjaar.
We beseffen dat we hier afwijken van wat Kind en Gezin en sommige kinderartsen aanraden maar waarom dan? Wel doorgaans is hun informatie al lang achterhaald of hun richtlijn gebaseerd op verkeerd geïnterpreteerde studies. Wij baseren ons op nieuwe informatie en onderbouwde studies hierrond. Artsen, baby-osteopaten, professors in biomedische wetenschappen, lactatiekundigen,... die werkelijk de anatomie en ontwikkeling van een baby geanalyseerd hebben.
Exclusief borstvoeden (of kunstvoeden) wordt nog altijd aangeraden door:
De American Academy of Pediatrics (AAP)
Support for this recommendation of exclusive breastfeeding is found in the differences in health outcomes of infants breastfed exclusively for 4 vs 6 months, for gastrointestinal disease, otitis media, respiratory illnesses, and atopic disease, as well as differences in maternal outcomes of delayed menses and postpartum weight loss. (...) The American Academy of Pediatrics reaffirms its recommendation of exclusive breastfeeding for about 6 months, followed by continued breastfeeding as complementary foods are introduced, with continuation of breastfeeding for 1 year or longer as mutually desired by mother and infant.
De World Health Organisation (WHO)
Adequate nutrition during infancy is essential for lifelong health and wellbeing. Infants should be exclusively breastfed for the first six months of life to achieve optimal growth, development and health. Thereafter, to meet their evolving nutritional requirements, infants should receive nutritionally adequate and safe complementary foods, while continuing to breastfeed for up to two years or more.
Unicef The World Health Organization and UNICEF recommendations on breastfeeding are as follows:
initiation of breastfeeding within the first hour after the birth; exclusive breastfeeding for the first six months; and continued breastfeeding for two years or more, together with safe, nutritionally adequate, age appropriate, responsive complementary feeding starting in the sixth month.
The American Academy of Family Physicians (AAFP) The AAFP
recommends that all babies, with rare exceptions, be breastfed and/or receive expressed human milk exclusively for the first six months of life. Breastfeeding should continue with the addition of complementary foods throughout the second half of the first year.
Misschien moeten we ons dus afvragen waarom consultatiebureaus of kinderartsen iets anders aanraden, dan alle grote gezondheidsorganisaties?
ONTWIKKELING VAN EEN BABY
DARMRIJPING
Allereerst gaat hier vooral over de darmrijping van een baby. Bij een vaginale bevalling worden de bacteriën van mama, in het geboortekanaal via de neus, mond en huid van de baby overgedragen. Deze goede bacteriën vestigen zich in de darmen, op de huid en de andere slijmvliezen. De darmflora van je baby begint zich pas na de geboorte te ontwikkelen. Het is belangrijk dat na de geboorte de nog steriele darmen van het kind gekoloniseerd (=bevolkt) gaan worden door gunstige darmbacteriën. Tijdens een vaginale bevalling worden de darmen van een kind gemakkelijk gekoloniseerd door de bacteriën van de moeder. Omdat deze kolonisatie zo belangrijk is, pleiten sommige artsen ervoor om een kind direct na een keizersnede opzettelijk te besmetten met de darmflora van de moeder.
Na de bevalling worden deze bacteriën verder (in ideale omstandigheden) via moedermelk doorgegeven. Specifieke, gunstige bacteriën (probiotica) uit de darmen van de moeder worden via de moedermelk doorgegeven aan het kind. Daarnaast bevat moedermelk stoffen (prebiotica) die de groei van minder gunstige bacteriën afremmen en de groei van gunstige bacteriën stimuleren.
In het eerste half jaar na de geboorte is het afweer- en spijsverteringssysteem van de baby nog onrijp. De afweerstoffen in moedermelk leggen een beschermend laagje op de binnenkant van de darmwand. Dit laagje kan grote eiwitten aan zich binden, waardoor deze niet door de darmwand heen in het bloed kunnen komen. Moedermelk bevat bovendien enzymen die helpen bij het verteren van de voedingsstoffen uit de melk. Ook bevat het factoren die zorgen voor een optimale ontwikkeling van de darmen en het afweersysteem. Dit alles is een bewuste en slimme keuze van moeder natuur.
Waarom wachten tot 6 maanden voor vaste bijvoeding?
Voedingsstoffen worden opgenomen via de cellen van je darmwand. Tussen die cellen zitten een soort ‘’schuifdeurtjes’’ genaamd: tight junctions. Die zijn nodig om heel gericht dingen vanuit de darm op te kunnen nemen, zoals een ziekteverwekkende bacterie of virus, zodat je immuunsysteem die kan zien en er afweerstoffen tegen kan aanmaken. Een baby wordt geboren met een hyperpermeabele darm, dat wil zeggen dat de tight junctions nog niet volledig gevormd zijn. Daardoor kan het gebeuren dat grote brokken voedingsstoffen niet door de darmwandcel heen worden opgenomen, maar langs de schuifdeurtjes glippen, zoals een heel eiwit (in plaats van een losgeknipt, voorverteerd aminozuur). Zo komen ze in de bloedbaan terecht op een manier die niet de bedoeling is. Een heel eiwit kan (in tegenstelling tot een los aminozuur) bijvoorbeeld een reactie van het immuunsysteem veroorzaken. Een bacterie of virus bestaat immers ook uit eiwitten, dus een niet-afgebroken eiwit in de bloedbaan betekent voor een immuunsysteem: Groot alarm! Indringers! Die immuunreactie kan vervolgens weer voor allerlei ellende zorgen zoals allergische reacties. (Huidreacties, spijsverterings of darmproblemen, immuniteitsproblemen,... ).
Borstvoeding is volledig afgestemd op deze hyperpermeabele darm. (Kunstvoeding komt aardig in de buurt!) Het bevat (in principe) geen hele voedingseiwitten maar alleen goed voorverteerde, losse aminozuren. De afweereiwitten (zoals IgA) die de moedermelk bevat, kunnen prima passeren en opgenomen worden, juist vanwege die openstaande ''schuifdeurtjes''. Daarnaast legt het een beschermende laag over de darmwand, waaronder de rijping rustig plaats kan vinden en de tijd krijgt om de tight junctions te vormen.
Het rijpen van de tight junctions duurt ongeveer 6 maanden. Hou er rekening mee dat lichamelijke processen de tijd nemen die ze nodig hebben. Dit kan niemand met zekerheid weten en zeggen. De ene baby hun darmrijping is ongeveer afgerond* bij 5 maand en 2 weken en bij de andere baby kan dit 6 maand en 1 week zijn. Pin je niet vast op dag en klokslag 6 maand sinds de geboorte van jouw baby. Wat nooit gebeurt, is dat de darmrijping al met 3,5 of 4 maanden is afgerond. Dat is simpelweg niet lang genoeg om de tight junctions volledig te laten vormen overal in de darm, daar is gewoonweg meer tijd en energie voor nodig.
*Ongeveer afgerond = Naarmate de baby groeit wordt de doorlaatbaarheid van de darmslijmvliezen minder en de spijsvertering wordt steeds krachtiger. Een darm is echter broos en kan bijzonder snel verstoord worden.
KAUWEN EN HET VERTEREN VAN VOEDSEL
Om voeding te kunnen verteren en opnemen moeten grote voedselbrokjes eerst worden afgebroken tpt kleinere deeltjes. Dit gebeurd in eerste instantie door te voeding goed te kauwen en te vermengen met speeksel. Na het doorslikken van het ‘’voedselbrij’’ gebeurd de verdere vertering onbewust en zullen de maag-, pancreas- en galsappen de voedseldeeltjes steeds meer bewerken, geholpen door peristaltische kneedbewegingen tot ze uiteindelijk klein genoeg en veilig zijn om door de darmwand te passeren.
Gezonde darmslijmvliezen en flora zijn hier dus van cruciaal belang om nauwkeurig de selectie te maken wat door deze darmbarrière mag en wat niet. Eens in de bloedbaan kunnen de voedingsdeeltjes vervoerd worden naar andere plaatsen in het lichaam om daar energie te leveren en voor groei- en herstelprocessen te zorgen. Een baby heeft geen of nog niet alle tandjes en kauwt dus nog niet of nog niet voldoende op de voeding. Het peristaltiek (= de knijpende beweging die voorkomt uit een orgaan in de darm) is nog te zwak en de afgifte van spijsverteringsappen moet nog volop tot stand komen. Het is dus nog niet klaar om verteringswerk te verrichten.
IJZER
De placenta heeft jouw baby een mooi ijzervoorraadje gegeven die na 6 maand stilletjes aan begint op te geraken. Vanaf 6 maand is het dus stilletjes aan nodig om deze weer wat aan te vullen. Zowel in moedermelk als in kunstvoeding zit er ijzer. maar vanaf 6 maand is jouw baby groot en energiek genoeg waardoor het ijzer net dat beetje te kort schiet. Dus we gaan aanvullen met voeding, Rood vlees, bonen, notenpasta's, gedroogd fruit,...
Het is hoe dan ook heel erg moeilijk om ijzer aan te vullen met voeding, een supplement overwegen kan absoluut geen kwaad. Hier gebruiken wij bijvoorbeeld Nano ijzer.
ONTWIKKELING BABY EN SIGNALEN
Waar moet je als ouders zeker nog rekening mee houden als het aankomt op de ontwikkeling van de baby en signalen dat de baby klaar is om vaste bijvoeding te krijgen?
- De baby kan heel goed rechtop zitten met weinig steun.
- De baby kan het hoofd goed rechtop houden en in lijn met het lichaam. (hoofd-romp stabiliteit).
- De baby kan goed grijpen.
- De baby heeft interesse in voeding. (hieronder vind u tips van hoe je de baby kan betrekken en hoe je interesse in voeding kan opwekken).
Let op! Dit zijn geen signalen dat een baby klaar is om vaste bijvoeding te krijgen:
- De baby steekt alles in de mond.
- De baby kijkt en grijpt naar voedsel.
- De baby heeft meer honger.
- De baby slaapt slecht.
- De baby heeft reflux.
- De baby groeit te snel of groeit te traag.
- De baby heeft overgewicht of ondergewicht.
- De baby heeft een specifieke leeftijd.
Duwt de baby de voeding terug naar buiten met de tong dan is de baby absoluut nog niet klaar voor bijvoeding!
VOLLEDIG OP KUNSTVOEDING
De darmen van baby's die kunstvoeding krijgen, zijn kwetsbaarder dan de darmen van baby's die moedermelk krijgen. Dat is dus geen reden om er alvast eerder met bijvoeding te beginnen, maar net een reden om daar juist langer mee te wachten. De darmflora van baby's die kunstvoeding krijgen verschilt behoorlijk van die van baby's die moedermelk krijgen. Bij kunstgevoede baby's komen veel meer en veel vaker bacteriën en schimmels voor die we rottingsflora noemen, je kunt je voorstellen waarom. Bij een gezonde darmflora voeren stammen als Lactobacillus, Bifidobacterium en goede E. colisoorten de boventoon. Bij kinderen waarbij de kolonisatie van de darm niet optimaal is verlopen, komen vooral Clostridium- en slechte E.colisoorten voor. Daardoor kan ook het immuunsysteem zich niet optimaal ontwikkelen. Gevolgen kunnen zijn chronische verkoudheid, oorontstekingen, vergrote amandelen, darmkrampen, verstopping of diarree en zoals gezegd eczeem, asthma en allergieën. De darmflora van baby's die kunstvoeding krijgen, ontwikkelt zich niet optimaal en bevat doorgaans veel rottingsflora. Gelukkig kun je jouw baby helpen door probiotica te geven. Dat zijn gezonder darmflorabacteriën, met veel Lactobacillen en Bifidobacteriën. Die gaan de Clostridium te lijf en helpen het natuurlijk evenwicht in de darm te herstellen.
(Kies altijd voor supplementen met de actieve stof in, een ja die zijn zelf bij de apotheek moeilijk te vinden, ik ben persoonlijk fan van BonusAn Bacteri Infants en Colic Calm probiotics).
KUNSTVOEDING EN VOEDINGSTOFFEN TE KORT VANAF 4 MAAND
Kunstvoeding is niet voor niets gemaakt in leeftijdscategorieën. Iedere categorie bevat voldoende voedingsstoffen voor de kindjes van die leeftijd. En zoals eerder vermeld: kunstvoeding is zo goed mogelijk afgestemd op de hyperpermeabele darm.
KUNSTVOEDING EN VERZADIGING
Verzadiging blijkt onder andere samen te hangen met het zuigen aan de fles: voldoende zuigen geeft een betere verzadiging. Je kunt de flesvoeding daarom ook uit een iets kleiner speentje geven, zodat ze wat langer blijven zuigen. Ook de beste tip die ik ouders meegeef als hun baby veel melk teruggeeft, kies voor speentje 0. Bedenk dat een tepel ook niet plots een groter gaatje heeft, waarom zou je dan grotere speentjes per leeftijd gaan aankopen? Doesn't make any sense...
Fruit en groenten bevatten minder calorieën dan melk, dus met een hapje groenten of fruit per keer ga je de baby echt niet minder hongerig maken. Heb je écht het gevoel dat de baby meer calorieën nodig heeft, dan kun je overwegen om een theelepeltje natuurlijke en gezonde vetten zoals ontgeurde bio kokosolie in de fles te doen.
VOEDINGMETHODES
SCHEMA VOORBEELDEN VAN 3 TOT 15 MAAND - BORSTVOEDING
SCHEMA VOORBEELD VAN 3 TOT 5 MAAND - BORSTVOEDING
Disclaimer: Dit is een voorbeeld basis schema van borstvoeden op vraag. De literatuur laat een enorme spreiding zien van wat als "normaal" wordt beschouwd, in termen van het aantal keren per dag dat een baby borstvoeding krijgt. Ook dit kan van dag tot dag verschillen. Houd er rekening mee dat als uw baby goed groeit, voldoende plas- en ontlasting luiers heeft, u waarschijnlijk precies de juiste hoeveelheid borstvoeding geeft voor uw baby, ook al is er hier op de voorbeeld schema's wat meer of minder wordt vermeld.
3 TOT 5 MAAND - BORSTVOEDING OP VRAAG
Borstvoeding: ongeveer 8 tot 12 voedingen per dag.
Bijvoeding: 0
Slaap: 3 tot 4 slaapjes per dag. De baby is ongeveer 1,5 tot 2 uren wakker tussen de slaapjes.
Tips om de baby te betrekken en interesse op te wekken in voeding:
- Zet de baby in de buurt tijdens de voedselbereiding. Dit kan in een veilig kinderzitje of op een mat op de keukenvloer. Toon af en toe eens een stuk voedsel dat je klaar maakt aan de baby en vooral benoem en beschrijf het stuk voedsel die je laat zien zodat de baby beschrijvende woorden over eten hoort en met tijd gemakkelijker zal verstaan. Bijvoorbeeld: warm, koud, zuur, zoet, zout,...
- Zet de baby aan tafel tijdens eetmomenten. Zo leert een baby aan dat eten veilig is en dat eten een sociaal moment is. De baby ziet ook de beweging van het eten naar de mond brengen (met handen of met bestek) en het kauwen van het eten en het doorslikken van het eten. Net zoals het vast nemen van een glas, het naar de mond brengen en drinken. De baby leert dat een voedingsmoment geen speelmoment is.
- Op deze leeftijd is het belangrijk om de baby veel vloertijd/speeltijd te geven om de core te versterken (= rug-,buik-, bil-en heupspieren) dit ter voorbereiding op het stevig rechtop zitten. Geef je baby voldoende de kans om op de rug, zij en buik te spelen. Stimuleer reik- en grijpactiviteiten door speelgoed boven het hoofd van de baby te hangen, hierdoor kunnen ze oefenen met het gebruik van hun armen en handen ter voorbereiding op het grijpen van voedsel.
SCHEMA VOORBEELD VAN 6 TOT 7 MAAND - BORSTVOEDING
6 TOT 7 MAAND - BORSTVOEDING OP VRAAG
Borstvoeding: ongeveer 8 tot 12 voedingen per dag.
Bijvoeding: 1 of 2 oefenhapjes.
Slaap: Ongeveer 3 slaapjes per dag. De baby is ongeveer 2 tot 2,5 uren wakker tussen de slaapjes.
OP WELK MOMENT VAN DE DAG KIES JE VOOR EEN OEFENHAPJE
Dit maakt op zich niet zoveel uit. Er is geen goed of fout in keuze tussen ontbijt, middagmaal, tussendoortje zoals fruit of avondmaal.
De beste tip die we ouders wel kunnen meegeven is kies voor jezelf als voor je baby een rustig moment uit. Dit is meestal in de ochtend of middag. In de namiddag kan een baby al minder energie hebben. De meeste baby's hebben in de namiddag en avond al eens last van ''fuzziness''. Net zoals ouders is tegen de avond de energie van de dag op en boven is er in de avond in de meeste gezinnen de welbekende ''avondrush'' iedereen is moe en gespannen en verlangd naar de rust en ontspanning. Zoals je het kan inbeelden dus niet het ideale moment om een oefenhapje in te lassen.
Dus ook al is er geen goed of fout raden we sterk aan om te kiezen voor ontbijt en/of middagmaal. Dit mag gerust wisselend zijn bijvoorbeeld op weekdagen een ontbijt oefenhapje en in het weekend een middagmaal oefenhapje.
HOE START JE MET EEN OEFENHAPJE
Welke moment je ook kiest is het belangrijk dat de baby eerst melk krijgt. Dit is cruciaal zodat de baby niet energieloos en hongerig aan het oefenhapje moet beginnen. Tot het eerste levensjaar is voeding vooral ontdekking en gewenning. Wees dus geduldig met jouw baby en maak er een luchtig moment van. Melkvoeding geeft voldoende voedingsstoffen om een baby te laten groeien en bloeien, en wel zo veel dat er in principe geen andere bronnen van voedingsstoffen nodig zijn (tenzij de moeder ernstig ondervoed is, of absoluut niet gezond eet). Bij baby-led weaning heeft de baby soms maar een mini hapje naar binnen (dit zal jou plots verassen in de stoelgang) en bij gemixte voeding (= pureetjes) is dit meestal maar max 2 kleine eetlepeltjes.
DRINKEN
Op deze leeftijd kunt u beginnen met het aanbieden van kleine hoeveelheden water in een open beker en/of een beker met rietje. Beperk water tot minder dan 60 milliliter bij elke maaltijd, met niet meer dan 118 milliliter per dag, tenzij anders geadviseerd door uw kinderarts. Het is ook prima om te oefenen met afgekolfde moedermelk of kunstvoeding.
Bijvoeding: 1 of 2 oefenhapjes.
Slaap: Ongeveer 3 slaapjes per dag. De baby is ongeveer 2 tot 2,5 uren wakker tussen de slaapjes.
OP WELK MOMENT VAN DE DAG KIES JE VOOR EEN OEFENHAPJE
Dit maakt op zich niet zoveel uit. Er is geen goed of fout in keuze tussen ontbijt, middagmaal, tussendoortje zoals fruit of avondmaal.
De beste tip die we ouders wel kunnen meegeven is kies voor jezelf als voor je baby een rustig moment uit. Dit is meestal in de ochtend of middag. In de namiddag kan een baby al minder energie hebben. De meeste baby's hebben in de namiddag en avond al eens last van ''fuzziness''. Net zoals ouders is tegen de avond de energie van de dag op en boven is er in de avond in de meeste gezinnen de welbekende ''avondrush'' iedereen is moe en gespannen en verlangd naar de rust en ontspanning. Zoals je het kan inbeelden dus niet het ideale moment om een oefenhapje in te lassen.
Dus ook al is er geen goed of fout raden we sterk aan om te kiezen voor ontbijt en/of middagmaal. Dit mag gerust wisselend zijn bijvoorbeeld op weekdagen een ontbijt oefenhapje en in het weekend een middagmaal oefenhapje.
HOE START JE MET EEN OEFENHAPJE
Welke moment je ook kiest is het belangrijk dat de baby eerst melk krijgt. Dit is cruciaal zodat de baby niet energieloos en hongerig aan het oefenhapje moet beginnen. Tot het eerste levensjaar is voeding vooral ontdekking en gewenning. Wees dus geduldig met jouw baby en maak er een luchtig moment van. Melkvoeding geeft voldoende voedingsstoffen om een baby te laten groeien en bloeien, en wel zo veel dat er in principe geen andere bronnen van voedingsstoffen nodig zijn (tenzij de moeder ernstig ondervoed is, of absoluut niet gezond eet). Bij baby-led weaning heeft de baby soms maar een mini hapje naar binnen (dit zal jou plots verassen in de stoelgang) en bij gemixte voeding (= pureetjes) is dit meestal maar max 2 kleine eetlepeltjes.
DRINKEN
Op deze leeftijd kunt u beginnen met het aanbieden van kleine hoeveelheden water in een open beker en/of een beker met rietje. Beperk water tot minder dan 60 milliliter bij elke maaltijd, met niet meer dan 118 milliliter per dag, tenzij anders geadviseerd door uw kinderarts. Het is ook prima om te oefenen met afgekolfde moedermelk of kunstvoeding.
